Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkına Dair Emsal Kararlar

< Temel Hak ve Özgürlüklerin İhlaline Dair Emsal Kararlar

Anayasa’nın Sözüne ve Ruhuna Aykırı Olarak Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerinin İzne Bağlanması

Anayasa'nın 13. maddesinde yer alan "Anayasa'nın sözü" ifadesi Anayasa'nın metnini yani lafzını ifade etmektedir. Temel hak ve özgürlüklere yapılan müdahalelerin Anayasa'nın sözüne uygun olması şartı özellikle Anayasa'nın çeşitli maddeleriyle getirilen ek güvenceler söz konusu olduğunda önem taşımaktadır. Anayasa, çoğu (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Cihan Tüzün ve diğerleri [GK], B. No: 2019/13258, 10/11/2022)
(Songül Korkmaz ve diğerleri, B. No: 2020/5722, 18/1/2023)

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararları Nedeniyle Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkının İhlal Edilmesi

HAGB kararı sonrasında kişilerin daha sonra suçlu olma ve cezalandırılma ihtimallerinin varlığı devam etmektedir. Ceza tehdidi altında bulunmak, kişinin daha sonra düzenlenecek toplanma ve gösterilere katılma konusunda caydırıcı etki oluşturabilir. Bu nedenle HAGB kararı verilmiş olsa da hakka yapılan müdahale sonucunda kişinin mağduriyet statüsü devam etmektedir. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Atilla Yazar ve diğerleri [GK], B. No: 2016/1635, 5/7/2022)

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkının Kullanılmasına Karşı Caydırıcı Cezalar Verilmesi

Toplantı hakkı çerçevesindeki "sınırlama" kavramı, ifade özgürlüğünde olduğu gibi sadece hakkın kullanılmasından önceki bazı önleyici tedbirleri değil hakkın kullanılması sırasında veya kullanıldıktan sonra yapılan muameleleri de kapsar. Gösteri yürüyüşleri, çoğu kez siyasi görüşlerin iletilmesi amacını taşıdığı gibi düşünce ve kanaatlerin açıklanması ve yayılması kapsamında ifade özgürlüğünün unsurlarını da barındırır. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Osman Erbil, B. No: 2013/2394, 25/3/2015) (HAGB)
(Dilan Ögüz Canan [GK], B. No: 2014/20411, 30/11/2017)(HAGB)

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Sırasında Güç Kullanımı ve Ölçüsüz Müdahale

Anayasa’nın 34. maddesi; fikirlerin silahsız ve saldırısız, başka bir ifade ile barışçıl bir şekilde ortaya konulabilmesi için toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını güvence altına almıştır. Dolayısıyla toplantı hakkının amacı, şiddete başvurmayan ve fikirlerini barışçıl bir şekilde ortaya koyan bireylerin haklarının korunmasıdır. Demokratik bir toplumda, mevcut düzene itiraz eden ve barışçıl yöntemlerle düzenin değiştirilmesini savunan kişilere siyasi  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Dilan Dursun, B. No: 2015/18831, 2/11/2022)
(Ali Rıza Özer ve diğerleri [GK], B. No: 2013/3924, 6/1/2015)

Barışçıl Toplantı ve Gösterilere Hazırlıklara Müdahalenin Zorunlu Toplumsal İhtiyaca Dayanmaması

Toplanma özgürlüğünün kullanımından kaynaklanan kamu düzenine yönelik tehditlerin gerçeklik değeri taşıması hâlinde yetkili makamlar bu tehditleri bertaraf edecek tedbirleri alabilirler. Alınan bu tedbirlere aykırı toplantılar düzenlenmesi, bu tür toplantılara iştirak edilmesi veya bu tür toplantılarda suçlar işlenmesi hâlinde de cezalar verilebilir. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Halkevleri Derneği, B. No: 2015/9174, 7/3/2019)

Barışçıl Gösteri veya Basın Açıklamasına Katılma Nedeniyle Kamu Görevlilerine Disiplin Cezası Verilmesi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarında devletin kamu hizmetinde çalışan memurları yönünden sadakat yükümlülüğü öngörmesinin, ayrıca onlara ödev ve sorumluluklar yüklemesinin memurların statüleri gereği meşru bir durum olduğu ifade edilmektedir. Ancak kamu görevlilerinin de birey olduğu, siyasi görüş sahibi olma, ülke sorunlarıyla ilgilenme, tercih yapma gibi sosyal yönlerinin bulunduğu ve bu doğrultuda (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Dursun Soydan ve diğerleri, B. No: 2015/2948, 14/11/2018)  
(Yılmaz Güneş ve Yusuf Karadaş, B. No: 2015/10676, 26/12/2018)

Barışçıl Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Sonrasındaki İdari İşlemlerle Ölçüsüz Müdahale

Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının sadece kullanılması sırasında değil kullanılmasından sonraki işlemlerin de hak üzerinde "sınırlayıcı" etkisi bulunmaktadır. Bu sebeple başvurucuların katıldığı gösteri yürüyüşüne kolluk kuvvetleri herhangi bir müdahalede bulunmamış olsa bile daha sonra başvurucuların idari para cezası ile cezalandırılmalarının toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına yönelik bir müdahale olduğu kabul edilmelidir.(...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(İlknur Özcan, B. No: 2019/7314, 16/11/2022)
(Maside Ocak Kışlakçı, B. No: 2019/21721, 16/11/2022)

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerine Katılma Sebebiyle Terör Örgütüne Üyelikten Mahkûm Edilmenin İlgili ve Yeterli Gerekçeye Dayanmaması

Temel hak ve özgürlüklerin koruması altındaki bir eylemin terör örgütüne üye olma suçunun mahkûmiyetinde delil olarak kullanılması suretiyle temel hak ve özgürlüklere yapılan bir müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun kabul edilebilmesi için zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılaması gerekir.  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Sefa Başak, B. No: 2014/15431, 20/11/2019)
(Celal Mezarcı ve diğerleri, B. No: 2014/12781, 10/12/2019)

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Sonrasında Emre İtaatsizlik Nedeniyle Verilen İdari Para Cezasının Kanunilik Ölçütünü Taşımaması

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinde öngörülen emre aykırı davranış kabahatinin oluşabilmesi için yetkili makamlar tarafından hukuka uygun biçimde verilmiş bir emrin bulunması gerekir. Ayrıca yetkili organlar tarafından verilen bu emir, adli işlemler, kamu güvenliği, kamu düzeni, genel sağlığın korunması amaçları düşüncesiyle verilmeli ve emir usulüne uygun olarak ilan edilmelidir. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Savaş Candemir ve diğerleri, B. No: 2016/5116, 18/6/2020)
(Çağla Yolaşan Kurul [GK], B. No: 2021/29184, 27/9/2023)

Terör Örgütüne Üye Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşleme Suçunu Düzenleyen Kanun Hükmünün (5237 Sayılı Kanun TCK Md. 220/6) Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkına Yönelik Yasal Koruma Sağlamaması

Belirlilik, bir kuralın keyfîliğe yol açmayacak bir içerikte olmasını ifade eder. Temel hakların sınırlandırılmasına ilişkin kanuni düzenlemenin içerik, amaç ve kapsam bakımından belirli ve muhataplarının hukuksal durumlarını algılayabilecekleri açıklıkta olması gerekir. Bu ilkeye göre yasal düzenlemelerin hem kişiler hem de idare  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Hamit Yakut [GK], B. No: 2014/6548, 10/6/2021) (Pilot Karar)
(Deniz Yavuncu ve diğerleri [GK], B. No: 2018/5126, 23/2/2023)

İdare Tarafından Toplantı, Gösteri Yürüyüşü ya da Benzer Etkinliklerin Yasaklanması

Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının kullanımı günlük hayatın akışında belli bir karışıklığa sebep olabilir ve olumsuz tepkilere yol açabilir. Bu durumların varlığı toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ortadan kaldırılması için tek başına yeterli değildir. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(İsmail Sarıkabadayı ve diğerleri, B. No: 2016/23696, 8/6/2021)
(Maside Ocak Kışlakçı, B. No: 2019/21721, 16/11/2022)

Covid-19 Pandemesi Gerekçe Gösterilerek İl Umumi Hıfzısıhha Kurulu Kararı ile Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerini Ertelenmesinin Kanuni Dayanaktan Yoksun Olması

Anayasa Mahkemesi’ne göre; hukukun kendisi -beraberinde getireceği idari pratiğin dışında- söz konusu işlemin meşru amacını da gözönünde tutarak keyfî müdahalelere karşı bireyi korumak için yetkili makamlara bırakılan takdir yetkisinin kapsamını yeterince açık bir şekilde göstermelidir. Diğer bir anlatımla hukuk sistemi, kamu makamlarına hangi koşullarda ve hangi sınırlar içinde (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Selma Atabey [GK], B. No: 2021/38893, 27/9/2023)

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Yerinin veya Güzergâhının Belirlenmesi

Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının tanımı, amacı ve mahiyeti dikkate alındığında bu hakkın unsurlarından biri de toplantı veya gösteri yürüyüşünün yapılacağı mekânı veya güzergâhı seçme serbestîsidir. Nitekim toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenlemenin amacına ve açıklanan düşüncenin (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve diğerleri [GK], B. No: 2016/14517, 12/10/2023)
(Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve diğerleri (2) [GK], B. No: 2016/14518, 12/10/2023)

Haksız Koruma Tedbirleri Nedeniyle Açılan Tazminat Davalarında Tazminat Miktarının Değerlendirilmesinde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkına Müdahalenin Dikkate Alınmaması

Anayasa Mahkemesi kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına ilişkin daha önce yaptığı incelemelerde yakalama, gözaltı ve tutuklamanın daha sonra verilen kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararıyla hukuka aykırı hâle geldiğinin mahkemelerce kabul edildiği durumlarda Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Yalçın Düzgün [GK], B. No: 2021/23140, 29/5/2024)
(İlhan Koyu, B. No: 2021/23716, 18/7/2024)